» اندیشه امام

سخنران: استاد مسیح بروجردی تاریخ: 08 خرداد 1403 اولا خوشحالم که جمع، یک جمع فرهیخته است و مطالبی که گفته می‌شود، نیاز به توضیح ندارد؛ لذا می‌توان به‌سرعت از آن‌ها عبور کرد و مطالب مورد نظر را به عرض رسانید. مطلب را با توجه به این‌که سلسله نشست‌های این مؤسسه، پیرامون فقه و اخلاق بوده، […]

در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام محمدکاظم تقوی مطرح شد روز مبعثت پیامبر اکرم(ص) را به تازگی پشت سر نهاده‌ایم و در سالروز پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) قرار داریم. بعثت نهضتی فکری و فرهنگی بود که توانست با اصلاح باورها و در پی آن رفتارهای مردمان شبه‌جزیره، جامعه‌ای تشکیل دهد که خواسته‌های خداوند متعال از یک […]

محمدکاظم تقوی نماز و زکات در شريعت خاتم الانبياء(ص) از جايگاه والايي برخوردار مي‌باشند، چرا که دو بال پرواز انسان سالک براي نيل به کمال و تحصيل سعادت مي‌باشند. يکي براي پيوند جان سالک با جان جهان و به ياد او بودن و ديگري براي ياري و دستگيري از همنوعان و خلق خدا که عيال‌الله […]

محمدکاظم تقوی مبارزات و مجاهدات ملت آگاه و آرمان‌خواه ایران به رهبری امام خمینی(س) به پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی منتهی گردید. نظامی مبتنی بر دو پایه جمهوریتِ برخواسته از حق تعیین سرنوشت توسط ملت، و اسلامیتِ منطبق بر کتاب و سنّت و اجتهاد اصیل و پاسخگوی نیازهای نو به نوی انسان […]

محمدکاظم تقوی طلیعه «کتاب البیع» از جمله آثار علمی فوق‌العاده مهم امام خمینی است. این کتاب پنج جلدی که مباحث بیع و خیارات را در حجم پنج جلد در خود جای داده است، محصول تحقیق و تدریس ایشان در حوزه علمیه قم و حوزه علمیه نجف می‌باشد؛ تدریس این بخش از فقه معاملات پس از […]

محمدکاظم تقوی به مناسبت سومین سالگرد فقدان متفکر پرتلاش و استاد نواندیش حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی(ره) نشستی با عنوان «دموکراسی فقه و مسأله ایران» در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد و جمعی از دوستان و شاگردان استاد فیرحی در آن مجلس و مجمع سخنرانی کردند. یکی از سخنرانان این مراسم جناب آقای سیدصادق […]

توصیه جالب امام به شاگردش: رسیدن به مقام رفیع توحیدی جز با ریاضت و تمرین روحی و عقلی ممکن نمی شود محمد کاظم تقوی پیشگفتار مسئله «إجازات» در تاريخ علوم اسلامي، سابقه‌اي ديرينه دارد؛ پديده‌اي که از يک سو نشان دهندۀ جايگاه ومرتبۀ علمي دارندۀ اجازه در دانش متعلق اجازه بوده، و از سوي ديگر […]

چرا امام خمینی ولایت و منصب سیاسی از ناحیه حاکم جائر را حرام می داند؟ محمدکاظم تقوی «علم فقه» در خانواده علوم اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار است، چرا که دانشی است که عموم مسلمانان در تمامی دوره ها و عرصه های زندگی خود با احکام شرعی سروکار دارند و استنباط احکام شرعی از […]

چهار جلد «کتاب الطهاره» بخشی از نگاشته های امام خمینی در فقه استدلالی است این اثر تحقیقی به موازات سال ها تدریس حضرت امام در نیمه اول دهه ۳۰ شمسی قرن گذشته در حوزه علمیه قم نوشته شده است. ایشان پس از تدریس مباحث مربوط به طهارت، مباحثه مطرح شده را در چهار جلد نوشتند.
دقت ها و موشکافی های فراوان، توجه به مباحث علم الحدیث و پرداختن به قواعد فقهیه مربوطه از ویژگی های این کتاب ارزشمند می باشد.

وارستگی، زهد و اخلاص آیت الله شیخ عبدالکریم حائری با جایگاه رفیع او در فقاهت حاصل شده در مکتب سامرا با حلم و تدبیر او، عوامل و زمینه شکل¬گیری و ماندگاری دوره¬ای از فعالیت حوزه علمیه قم شد. این ویژگی¬های شخصیتی آیت الله مؤسس، مدرسه¬ای متفاوت به وجود آورد که در آن اساتید و طلاب علوم عقلی را در کنار علوم نقلی محور تعلیم وتعلم قرار دادند. یکی از برجستگان مدرسه حاج شیخ امام خمینی بوده که در تمامی پانزده سال تدریس و زعامت استاد از مدرسه و محضر او بهره¬های فراوان برد و اوقات او تماماً صرف تحصیل، تدریس و تألیف می¬شد. او بعد از وفات استاد برای حفظ و ماندگاری امانت آن فقیه خبیر سخت کوشانه به تدریس و تألیف آثار متنوع علمی، عمق و وسعت بیشتری داد و علاوه بر آن وقتی آیات ثلاث: صدر، حجت و خوانساری از آیت الله بروجردی دعوت کردند تا زعامت حوزه علمیه قم را به دست گیرد؛ نقش بسیار فعال و بی¬همتایی ایفا کرد و تا سال 1343ش که در قم بود، به خصوص در جایگاه مدرسی عالی مقام، و پس از وفات آیت الله بروجردی، در جایگاه مرجعیت، حافظ و استمرار بخش میراث استاد بزرگ خود بوده است. این شاگرد برجسته جدای از جایگاه بی¬همتای سیاسی – اجتماعی، کارنامه¬ای درخشان در تحصیل، تدریس و تألیف داشته و از مفاخر معدود مدرسه او بوده است.

امام خمینی ؛ نهضت و نظام اسلامی استاد مرتضی جوادی­آملی «مؤسسه مفتاح کرامت» 7/3/1402 حجت الاسلام والمسلمین محمدکاظم تقوی: بسم الله الرحمن الرحیم با تشکر از همه بزرگواران به‌پاس مشارکت و همراهی با جلسات فقه‌پژوهی «مفتاح کرامت» و ابراز ارادتی که در این جلسه به حضرت امام1 فرمودید، چند نکته را به‌عنوان مقدمه، عرض می‌کنم […]

بحث سه گانه شریعت، طریقت و حقیقت از آنجا اهمیت می یابد که امروزه در جامعۀ دینی و در نسل جدید، گرایش به بحث‌های عرفانی روزافزون‏‎ ‎‏شده و در آن، از رها ساختن انسان‌ها از شریعت و احکام تکلیفی و راه یابی به‏‎ ‎‏باطن و حقیقت دین سخن گفته شود.‏ به راستی در عرفان اسلامی، رابطۀ شریعت با طریقت و حقیقت چگونه‏ ‏‎‎‏است و همراهی شریعت تا کدامین منزل سلوک است؟ آیا منزلی وجود دارد که سالک پس‏‎ ‎‏از سیر در منازل و عبور از آن، خود را بی نیاز از شریعت تلقّی کند یا نه؟

امام خمینی در سال 1348 اندیشه «حکومت اسلامی» را به صورت استدلالی و تحلیلی مطرح کرد که به عنوان ایدئولوژی جایگزین برای مبارزان شناخته شد و به همان مقدار که مایه امید و آینده روشن برای مبارزان راه آزادی و اسلام خواهی شده بود، مایه ضعف و پریشان احوالی برای رژیم شاه و دستگاه سرکوب […]

محمدکاظم تقوی فلاسفه سیاست و به ویژه فیلسوفان مسلمان در حوزه سیاست متأسفانه ارتباط چندانی با منابع اسلامی و قرآن و تفاسیر برقرار نکردند و نگرش فلسفه سیاسی غرب یا گذشته یونان باستان برایشان دل‌پذیرتر بوده است. خلأ پژوهشی و نپرداختن به حوزه فلسفه سیاسی اسلام، در زمینه نهضت امام حسین(ع) نیز قابل مشاهده است. […]

محمدکاظم تقوی انتشار فتوای امام خمینی(اعلی الله مقامه) در پاسخ به دو استفتا، در تاریخ 19/6/1367، نقطه آغازی برای بحث و گفتگوهای فراوان گفتاری و نوشتاری گردیده که باید آن را صفحه­ای تازه از فعالیتها و نقش آفرینی های فقه به شمار آورد. استفتاءها این بود: از آنجا که آلات لهو و لعب استفاده های […]

پس از هشت سال دفاع مظلومانه و سرفرازانه ملت ایران در برابر تجاوز وحشیانه ارتش صدامی، با حمایت¬های گسترده و علنی و بی¬شرمانه منطقه¬ای و جهانی که به صورت اقتصادی، تسلیحاتی و سیاسی تقدیم متجاوز میشد؛ امام خمینی بر اساس گزارشات و نظرات کارشناسی مسئولان ارشد سیاسی و نظامی، قطعنامه 598 را پذیرفتند. محمدکاظم تقوی […]

امام خمینی و منطق قبول قطعنامه 598 محمدکاظم تقوی تجاوز گسترده و بی رحمانه ارتش بعثی به ایران اسلامی، به منظور ضربه زدن به نظام نوپای جمهوری اسلامی، از زوایای مختلف سزاوار درنگ و تأمل و بررسی و واکاوی است. تجاوزی که با رهبری امام خمینی و حضور همه جانبه ملت ایران، از همه اقشار […]

طبق اصل 93 قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی، بدون وجود شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد و قانونیت مصوبات آنها منوط به نظر شورای نگهبان می باشد. محمدکاظم تقوی شورای نگهبان در ساختار حکومتی نظام جمهوری اسلامی ایر ان، جزء مکمل قوه مقننه می باشد؛ شورایی مرکب از شش نفر فقیه عادل و آگاه به مقتضیات […]

⬅️ يکي از الزامات رهبري و هدايت جامعه، از خاستگاه عنصر شرح صدر، پيوند با افراد، گروه‌ها و جريان‌هاي مختلف اجتماعي است. هنر رهبري در هدايت و مديريت نيز همين‌جا است که به‌خوبي بتواند ميان پيوند با قشرهاي مختلف اجتماعي با ترسيم شفاف مسير خير و صلاح آنان را جمع کند. نيز در عين قاطعيت […]

⬅️ یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و الزامات در رهبری جامعه، به‌ویژه وقتی از موضع دینی و از جایگاه هدایت مردم به خیر و صلاح دنیا و آخرت باشد، ویژگی شرح صدر است که ابن‌ابی‌الحدید، شارح بزرگ نهج‌البلاغه، آن را مهم‌ترین عنصر زمامدار می‌شمارد. چنان که اشاره کردیم که شرح صدر دو چهره دارد؛ یکی گشودن […]

⭕️ اجرای اسلام ، با کدام منطق ؟نظریه امام خمینی(بمناسبت سالگرد رحلت امام ره) یکی از دغدغه های اصلی امام خمینی که در مبارزه بر علیه رژیم پهلوی و در تشکیل نظام اسلامی تاثیر مهمی داشت ، احساس وظیفه برای “اجرای احکام اسلام” بود . این انگیزه یک احساس تازه یاب و بی سابقه نبود […]

امام خمینی، شرح صدر در رهبری قسمت اول ⬅️ یکی از الزامات هدایت و رهبری جامعه، برخورداری از شرح صدر به فراخور حوزه عمل و قلمرو رهبری است. شرح صدر به معنای باز بودن سینه و گنجایش زیاد آن است و سینه در اینجا ظرف «دل» و کنایه از آن است و «دل» حقیقتی مجرد […]

نامه تحکم‌آمیز و دور از انتظار آیت‌الله محمد یزدی دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به حضرت آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی علاوه بر آن که از نظر موازین سیاسی به نفع حوزه، روحانیت، نظام اسلامی و حتی تشکل متبوع آیت‌الله یزدی و شخص ایشان نبود، به لحاظ سنت‌های حوزوی نیز قابل توجیه نمی‌باشد. انتظار این […]

تردیدی نیست که از نظر امام خمینى، در اسلام اخلاق و سیاست به طور همزمان مورد توجه‏اند. از سویى براى عمل به قوانینى چون عدالت و رفع و دفع ظلم و جور، وجود مجرى و تشکیل حکومت ضرورى است و از سویى دستگاه‏هاى حکومتى و مسوولین موظف به مراعات اخلاق اسلامى هستند. اما روشن است […]

هفته پیش در همین صفحه مطرح شده که حوزه مطلوب امام خمینی، حوزه انقلابی است، نه حوزه خمود، ساکت یا متحجر. از نظر امام خمینی روحانیت باید تداوم دهنده راه پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار از حضرت‌امام المتقین علی(ع) تا آخرین منجی بشر باشد و باید کسانی که نقش استمرار اهداف و آرمان‌های ائمه […]

بیست و هفتم آذرماه سالروز درگذشت خطیب توانا و زبان گویای اسلام حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی فلسفی است. فلسفی از جمله علمایی بود که فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خود را در عصر پهلوی آغاز و تجربه‌های سیاسی، اجتماعی خود را نیز با موضوعاتی همچون جمهوری رضاخانی، لباس متحدالشکل، کشف حجاب، قیام مسجد گوهرشاد […]

مقدمه برای آشنایی با اندیشه‌های هر متفکری رعایت اصل، ضوابط و معیارهایی ضرورت دارد و بدون رعایت این اصول و ضوابط نمی‌توانیم اندیشه‌های آن متفکر را بشناسیم و دچار تحریف نشویم. اما چون محور بحث اندیشه‌های امام خمینی است، سعی خواهم کرد با نقل نمونه‌هایی از بیانات امام این ضوابط و معیارها را توضیح دهم. […]

بحث از مهجوريت قرآن سابقه ديرينه‌اي در ميان مسلمانان دارد به گونه‌اي كه در زمان حيات رسول گرامي اسلام نيز مطرح بوده است. دليل روشن آن آيه 30 سوره فرقان است كه بر اساس آن پيامبر اسلام در روز قيامت به خداوند متعال شكايت مي‌برد كه قوم من قرآن را رها كرده‌اند: “وَ قَالَ الرَّسُولُ […]

مراحل فقه امام خميني مسأله‌اي كه بناست به مناسبت سالگرد ارتحال حضرت امام درباره آن سخن گفته شود، “فقه امام پس از پيروزي انقلاب اسلامي” است. پيش از اين در همايشي كه در باب تحريرالوسيله برگزار شد، بحثي را در باره فقه امام در تحرير ارائه كرده بودم و آنجا گفته شد كه فقه حضرت […]

«خرداد 1389» چرا امام خمینی محبوب بود و محبوب ماند؟ محبوبیتی که در ژرفای جان و ایمان یک ملّت ریشه داشت. «گسترش» محبوبیت به موازات گسترش شناخت و آگاهی هر چند اجمالی مردم از این شخصیت محبوب، و «ماندگاری» آن در سطح سوگواری واقعی یک «ملت» در فقدان وی و «ماندگاری» آن تا اینک که […]

روزمره‌گي از هر سو ما را احاطه كرده و چنان در مخمصه آن گرفتاريم كه به گذشته و آينده كمتر مي‌‌شود توجه داشت. اما چه بايد كرد، انسان را به همان ميزان كه گريزي از زمان حال نيست، غفلت از گذشته و آينده هم مقدورش نمي‌‏باشد. براي نسل امروز ايران اسلامي ديروزي هم وجود دارد، […]

ترجمه و تلخيص: محمد كاظم تقوي اشاره نويسنده محترم، فاضل محقق حضرت حجت الاسلام والمسلمين سيد ضياء مرتضوي در مقدمه تفصيلي بر كتاب خود «مشكاة الشريعة في شرح تحرير الوسيله» در نگاهي تاريخي به تطوّر فقه و فقاهت، دوره‌هاي مختلف و متكامل فقه را به قرار زير به تبيين نشسته است: 1 ـ عصر تشريع […]

بندگی خالصانه امام خمینی(ره) برای حق‌تعالی توفیقات و نعمت‌های فراوانی برای او در پی داشته که یکی از آنها برخورداری از خانواده هم‌فکر، هم‌دل و همراه بوده است. در تمام فراز و نشیب‌ها و سختی و راحتی و تلخ و شیرین دوران مبارزات و قبل از آن در دردسرها و مشکلات پس از پیروزی انقلاب […]

سوم اسفند سال 1367 ش امام خميني (س) پيامي پرنكته و تاريخي خطاب به “روحانيون سراسر كشور و مراجع بزرگوار اسلام و مدرسين گرام و طلاب عزيز حوزه‌هاي علميه و ائمه محترم جمعه و جماعات” صادر كردند كه به “منشور روحانيت” شهرت يافت. در اين پيام درس‌هايي وجود دارد كه بازخواني هرساله آن براي مجموعه […]

اشاره: دهه فجر یادآورخاطرات این دهه در سال 1357 است. همه کسانی که آن روزهای پرشور را به یاد دارند و از نزدیک آن را تجربه کرده اند هر ساله با زنده شدن خاطرات خود با پرسشهای جدید روبرو شده و به تأمل مجدد از گذشته می پردازند. دأب این نویسنده آن است که در […]

در آستانه ورود به سی و ششمین سال پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری فقیه یگانه دوران، حضرت امام خمینی، باید از امید گفت؛ امید به آینده، امید به روزهای بهتر برای این ملت بزرگ كه صدها هزار شهید تقدیم اسلام و انقلاب اسلامی كرده است، اما نمی‌توان نگران خسارت‌ها و آفت‌ها نبود. از این رو […]

یکی از اساسی‌ترین پایه‌های استواری هر نظام سیاسی، به خصوص حکومت اسلامی، نظارت دائمی آحاد مردم بر اعمال و رفتار حکومت است. نظارت به معنای مراقبت، تحت نظر و دیده بانی داشتن بر کار است که موجب حصول اطمینان نسبت به مطابقت نتایج کارها با هدف‌های مطلوب می‌شود. چنین فرایندی برای اتقان همه کارها لازم […]

بسمه تعالى روزمره‌گى از هر سو ما را احاطه كرده و چنان در مخمصه آن گرفتاريم كه به گذشته و آينده كمتر مى‏شود توجه داشت. اما چه بايد كرد، انسان را به همان ميزان كه گريزى از زمان حال نيست، غفلت از گذشته و آينده هم مقدورش نمى‏باشد. براى نسل امروز ايران اسلامى ديروزى هم […]

امام خمينى(س) فراگيرى علم را از زادگاه خود، خمين آغاز كرد و حدود يك سالى در اراك ادامه داد و با مهاجرت آيت الله حاج شيخ عبدالكريم حائرى (طاب ثراه) به قم، او نيز به همراه ديگر شاگردان و شيفتگان مرحوم حاج شيخ به قم آمد و با استعدادى شگفت آور و تلاش شبانه روزى […]

عزت و اقتدار اسلام و مسلمين يكي از محوري ترين آرزوهاي حضرت امام محسوب مي شود كه در تمام عمر سياسي خود بر آن پاي فشرده و همت خود را بر آن مصروف داشته اند. اما از نخستين مكتوب سياسي به سال 1323 تا آخرين كلام نوراني در وصيت نامه سياسي الهي كه دغدغه هاي […]