» محمد سروش

تفکیک احکام اخلاقی از احکام فقهی؛ (ضرورت یا امتناع؟)

استاد سروش محلاتی موضوع بحث جلسه «تفکیک احکام اخلاقی از احکام فقهی» از این جهت است که آیا چنین تفکیک امکان دارد یا نه ؟ محورهای تفاوت و تفکیک محورهایی که در این زمینه، قابل بحث و بررسی است، هفت حوزه را بر می‌گیرد:  تفکیک احکام فقهی و اخلاقی به لحاظ موضوعات، از این جهت […]

اجرای اسلام ، با کدام منطق ؟ ؛ استاد سروش محلاتی

⭕️ اجرای اسلام ، با کدام منطق ؟نظریه امام خمینی(بمناسبت سالگرد رحلت امام ره) یکی از دغدغه های اصلی امام خمینی که در مبارزه بر علیه رژیم پهلوی و در تشکیل نظام اسلامی تاثیر مهمی داشت ، احساس وظیفه برای “اجرای احکام اسلام” بود . این انگیزه یک احساس تازه یاب و بی سابقه نبود […]

معرفی کتاب؛ «آیت درایت»، استاد سروش محلاتی

کتاب «آیت درایت» درباره گفتمان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی است که توسط استاد محمد سروش محلاتی یکی دیگر از اساتید دروس خارج حوزه علمیه قم نگاشته شده است و شامل 8 مقاله از قبیل «کالبدشکافی مظلومیت هاشمی»، «هاشمی، نماد عقلانیت»، «هاشمی و نگاه زمینی به قدرت»، «آیت‌الله هاشمی و دغدغه کارآمدی نظام دینی» و «مرد «آه»‌های […]

متن نشست نوزدهم؛ استاد سروش محلاتی

امام خميني و گذار به فقه پسا انقلاب استاد محمد سروش محلاتي   اشاره: در گرامی­داشت دهه فجر انقلاب اسلامی، نوزدهمین نشست علمی موسسه مفتاح کرامت قم به مبحث مهم «امام خمینی و گذار به فقه پسا انقلاب»، اختصاص یافت و در آن استاد سروش محلاتی از اساتید دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه […]

مردِ «آه» های سرد و «اشک» های گرم؛ استاد سروش محلاتی

برای دانلود مقاله بر روی لینک زیر کلیک نمایید:   مرد آه های سرد

انتشار کتاب “عقلانیت در عاشورا”؛ محمد سروش محلاتی

به مناسبت ایام محرم  منتشر شد؛ کتاب استاد محمد سروش محلاتی با مباحثی همچون: عزت حکیمانه و عزت سفیهانه تقدم اخلاق بر جهاد امام (ع) قربانی استبداد دینی امام (ع) و امکان مذاکره با دشمن و… جهت اطلاعات بیشتر به آدرس کانال زیر مراجعه فرمایید: https://t.me/mohammadsorooshmahallati  

آیت الله میلانی حلقه وصل، استاد سروش محلاتی

چکیده فعالیتهای علمی و اجتماعی زعمای حوزه نشان از تنوع و تکثر زیادی دارد که در اختلاف نظرها ریشه دارد و تفاهم و همفکری را دشوار می نماید. در این فضا، تلاش مصلحانی مانند آیت الله میلانی برای ایجاد تفاهم، کمتر به نتیجه رسیده است. این اختلافات و گاه تقابل ها، فقط به درک متفاوت […]

کالبدشـکافی فقهی مظلومیت هاشـمی در گفت و گو با استاد محمد سروش محلاتی

*در آستانه رحلت آیت الله هاشمی رفسنجانی قرار داریم، از موضوعاتی که در این سال ها، و به خصوص در این چند هفته پس از درگذشت ایشان فراوان مطرح شده، موضوع «مظلومیت هاشمی» است که مایل هستیم در این فرصت، ابعاد آن را با شما مطرح کنیم. به عنوان اولین سوال بفرمایید: به نظر شما […]

علامه طباطبایی و نظریه تقدم تربیت بر سیاست

صفحه حوزه: در گفت وگو با استاد سروش محلاتی اشاره در سالگرد ارتحال علامه طباطبایی قرار داریم. علامه طباطبابی در جامعه ما به عنوان یک فیلسوف بزرگ و یک مفسر عالیقدر شناخته می‌شود، ولی علاوه بر این علامه یک شخصیت برجسته اخلاقی بود. او مراحل عالی تربیت معنوی را نزد بزرگانی مانند سید علی قاضی […]

حق و حقوق در فقه؛ محمد سروش محلاتی

  مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی : طی روزهای اخیر، درس گفتارهایی با عنوان «حقوق شهروندی؛ جستاری در طریق پرچالش علوم انسانی» با حضور اساتید حوزه و دانشگاه و دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. در این جلسات، مباحثی چون فقه سیاسی شیعه و حقوق شهروندی، چالش های شکل گیری حقوق شهروندی در دیدگاه […]

حوزه دیروز، حوزه امروز

روزنامه ایران: «سرویس اندیشه ایران» طی دو سال گذشته در قالب گفت وگو و یادداشت های متعدد کوشید «نظام آموزشی دانشگاه ها» را محل تأمل قرار دهد و در راستای آسیب شناسی این نظام، بسیاری از صاحبنظران و نخبگان دانشگاهی را به اظهارنظر در این زمینه فراخواند. اما این بار می کوشیم در سلسله یادداشت ها […]

مراسم رونمایی از کتاب اسلام و مقتضیات زمان نوشته استاد سروش محلاتی

مراسم رونمایی از کتاب اسلام و مقتضیات زمان نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی در خانه موزه استاد مطهری عصر دیروز برگزار شد. به گزارش خبرنگار ما، سروش محلاتی در این مراسم گفت: 40 سال قبل استاد مطهری فرمودند من با همه ارتباطی که با اقشار مختلف تحصیلکرده داشتم به این نتیجه رسیدم که بیشترین […]

طرح امنیت اخلاقی از منظر فقهی

درگفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی صفحه حوزه – از آنجا که این روزها طرح امنیت اخلاقی با همکاری هفت هزار ناظر نامحسوس در رسانه‌ها و محافل مختلف مورد بحث ونقد است، صفحه حوزه روزنامه جمهوری اسلامی بر آن شد این طرح را از منظر فقهی نیز مورد بررسی قرار دهد. این موضوع با […]

ما و فرهنگ عاشورا؛ استاد سروش محلاتی

(سخنرانی شب پانزدهم عاشورا در هیات ایثارگران جماران) قال الحسین بن علی(ع): «فانّما خرجت لطلب الاصلاح فی امّة جدّی» یکی از موضوعاتی که مناسب است در چنین فرصتهایی مطرح شود، این است که فرهنگ عاشورا در جامعه امروز ما در چه وضعی است. به خصوص اینکه باید بدانیم شرائط فعلی ما درباره موضوع عاشورا در […]

گفتگو با استاد سروش محلاتی؛ به مناسبت سالگرد رحلت علامه طباطبائی

روزنامه جمهوری اسلامی صفحه حوزه: در گفت‌وگو با حجت الاسلام والمسلمین سروش محلاتی به مناسبت 24 آبان سالگرد رحلت علامه طباطبائی اشاره تفسیر المیزان، دائرهالمعارف عمیقی از معارف اسلامی است ولی به دلیل گستردگی و پهناوری این اقیانوس اولاً، و به جهت پراکندگی آرای ناب در لابلای آن و در ضمن بیانات تفسیری ثانیاً، هنوز […]

توقیت ولایت امر؛ محمد سروش محلاتی

 توقیت ولایت امر مقاله ای در یادنامه آیت الله امینی مقدمه در تاریخ هفتم اردیبهشت ماه 1368 شورای بازنگری قانون اساسی فعالیت خود را آغاز کرد. هرچند این شورا به منظور پاره ای از مشکلات اجرایی قانون اساسی تشکیل گردید، ولی اعضای آن فرصت را برای مطرح کردن برخی از «مشکلات بالقوه» مغتنم شمردند. در […]

انتشار اثر جدید از استاد سروش محلاتی

رابطه حق تعیین سرنوشت با حق حاکمیت الهی

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه بیانات مکرر امام در مورد حق تعیین سرنوشت مردم نشان از جدیت مساله و پذیرفته شدن آن در مبانی فقهی و اصولی ایشان دارد، تاکید کرد: هنگام تدوین قانون اساسی و بعد از آن عده ای بنای بر تعارض گذاشتند و گفتند این حق را ما نمی شناسیم. […]

نسبت دین و دیکتاتوری(6) محمد سروش محلاتی

تغییر پذیری در نظام اسلامی  طرح مسأله درباره رابطه دین و دیکتاتوری، یک سوال مهم این است که وقتی دین در نظام سیاسی دخالت می‌کند و پایه و اساس حکومت قرار می‌گیرد، چه تأثیری بر «تغییر پذیری» نظام می‌آورد؟ آیا با ورود دین، باز هم شهروندان مجازند که با خواست خود، در خُرد و کلان […]

کجا قطعه ای از بهشت است؟!

(مصاحبه با خبرآنلاین به مناسبت ولادت حضرت رضا (ع))   مقدمه چند سالی است که امام جمعه مشهد، موضوع حرم بودن شهر مشهد را مطرح و پیگیری می کند. او می‌گوید نه فقط شهر مشهد، بلکه از کوه های بینالود به بعد، به حکم پیامبر(ص)، حرم است و باید احترام ویژه آن از قبیل عدم […]

ضرورت انگاری، مانع اجتهاد (تأملی در فقه ضرورت ‌انگار وحید بهبهانی)

محمد سروش محلاتی   چکیده یکی از ویژگی های استدلال های وحید بهبهانی، استناد فراوان، به «ضرورت ها»ست؛ چه ضرورت های مذهب و چه ضرورت های دین و به همین دلیل است که وی در مسائل فراوانی معتقد است که نیاز به «استدلال» وجود ندارد. وحید با همین شیوه، آراء بسیاری از فقهای دیگر را […]

حکومت اسلامی در اندیشه سیاسی شهید مطهری

مصاحبه به مناسبت سالگرد شهادت استاد 12/2/94  توضیح: این مصاحبه به پیشنهاد و اصرار یکی از روزنامه ها انجام گرفت  ولی  آن روزنامه از انتشارش  عذر خواست ! . *استاد مطهری، در چه زمانی برای اولین بار با موضوع حکومت اسلامی، مواجهه پیدا کرده است؟ ـ به نظر می رسد که استاد در زمان تحصیل […]

نسبت دین و دیکتاتوری (5)

نسبت دین و دیکتاتوری (5) قدرتِ نظارت ناپذیر مقدمه یکی از اساسی ترین مؤلفه های نظام های استبدادی، «عدم امکان نقد حاکمان» است. در این گونه نظام ها، نقد حکومت با دو مشکل مواجه است: از جنبه نظری، این حق برای مردم انکار می شود، و از جنبه عملی هم، راه های نقد مسدود شده […]

انقلاب، در اقبال و ادبار فقهای عصر اخیر

(مصاحب با استاد سروش محلاتی به مناسبت دهه فجر 93) س: در سال 1357و در دوره انقلاب، شما چه سن و سالی داشتید و چه می کردید، آیا خاطره ای از آن روزهای انقلاب دارید؟ ج: آن موقع 17 ساله بودم و دو سال بود که طلبه شده بودم و به قم آمده بودم، موج […]

از چپ و راست به هم شلیک می‌کنیم

سومین گردهمایی و نشست علمی تحلیلی نخبگان و فرهیختگان اصلاح‌طلب استان مازندران از سوی شورای هماهنگی دانشجویان و جوانان اصلاح‌طلب این استان برگزار شد. این گردهمایی به‌مناسبت سالروز میلاد پیامبراسلام، حضرت محمد (ص) با عنوان «چیستی و چرایی شرح‌صدر پیامبر»، با حضور چهره‌های فعال فرهنگی و علمی و دانشگاهی اصلاح‌طلب مازندران در ساری برگزار شد. […]

کرامت انسانی

مباحثه ای در باب کرامت ذاتی انسان در روز دوشنبه 8 دی ماه 1393، مناظره ای در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار گردید که موضوع آن کرامت انسان بود. تاکنون گزارشات متعددی از این جلسه در رسانه ها منتشر شده است، ولی به دلیل آن که در بسیاری از آن ها نارسایی هایی […]

نسبت دین و دیکتاتوری (4)؛ محمد سروش محلاتی

معصوم اِنگاری حاکمان متفکرانی که به فکر چاره اندیشی برای نجات جوامع بشری از استبداد و دیکتاتوری افتاده و درصدد ارائه راهکارهایی برای مهار قدرت و کنترل حکمرانان برآمده اند، نقطه عزیمت خویش را «خطاکاری بشر» قرار داده اند. در نزد آنان خطا و اشتباه هم‌زاد بشر بوده و پیوسته او را همراهی می کند […]

«شیوه اجرای شریعت از منظر علامه طباطبایی» گفت وگوی شفقنا با استاد سروش محلاتی

رویکرد اسلام به استفاده از زور و تحمیل در اجرای دین و شریعت چیست؟ امروز که فعالیت گروه هایی افراطی مانند داعش و استفاده آنها از زور و قوانینی سختگیرانه و عجیب در اجرایی کردن شریعت، جهان اسلام را در بستری از خشونت قرار داده است، پاسخگویی و تحلیل علمی این پرسش اهمیتی دوچندان می […]

نسبت دین و دیکتاتوری (3)؛ محمد سروش محلاتی

مشروعیت و جبّاریت «مشروعیت» و «مقبولیت»، دو اصطلاح جدید است که در چند دهه اخیر به ادبیات دینی ما وارد شده است، از این رو سابقه ای از کاربرد این دو واژه توسط دانشمندان اسلامی تا پیش از سه دهه اخیر یافت نمی شود، و البته درباره چگونگی ورود این دو تعبیر به ادبیات جمهوری […]

نسبت دین و دیکتاتوری (2)؛ محمد سروش محلاتی

فقدان مشروعیت دولت تحمیلی یک معیار اساسی برای سنجش دیکتاتوری، «کیفیت تصاحب قدرت» است، در نظام های استبدادی، حکمرانان، بدون «خواست» و «رضایت» شهروندان، قدرت را تصاحب می کنند. آنان به «مشروعیت زور» باور داشته و رسیدن به قدرت از راه فشار و اجبار را مجاز می شمارند. دینداران در این باره با دو سؤال […]

نسبت دین و دیکتاتوری (1)؛ محمد سروش محلاتی

مقدمه: دو تفسیر از استبداد در عصری که ما زندگی می کنیم، مردم سالاری و دموکراسی، از چنان اعتباری برخوردارند که به عنوان شاخص و معیار شناخته شوند و انسان ها در قبول و ردّ ایده های اجتماعی بر مبنای سازگاری و یا ناسازگاری با آن، داوری می کنند. در نزد بشر امروز، هیچ چیز […]

آسیب شناسی فقه سیاسی پس از انقلاب اسلامی؛ محمد سروش محلاتی

توضیح : نشست علمی فقه سیاسی شیعه پس از انقلاب اسلامی به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی در روز سیزدهم خرداد 1393در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به همت جهاد دانشگاهی برگزار گردید. اینک متن کامل بحثی که در این نشست ایراد گردید، ارائه می شود. بسم‌الله الرحمن الرحیم و صلّی ‌الله علی […]

تقابل افراط‌گرایی و عدالت‌خواهی (تأملی در سیره علوی)

محمد سروش محلاتی* در ایام شهادت امیرالمؤمنین علیه السلام قرار داریم، و مناسب است که در این مناسبت، به بازخوانی یکی از ابعاد زندگی حضرت بپردازیم و یک گام به سیره آن بزرگوار نزدیک شویم. نام حضرت علی(ع) با عدالت، گره خورده و ایشان به عنوان سمبل عدالت برای بشریت شناخته می شود، ولی این […]

شهید بهشتی و دگم‌ها در نظام اسلامی؛ محمد سروش محلاتی

بالاخره پس از چند سال وقفه، امسال مراسم بزرگداشت شهید مظلوم با حضور جمعی از یاران و دوستان وی در بهشت زهرا برگزار گردید و سخنرانی برعهده این جانب گذاشته شد، اینک متن کامل آن سخنرانی پس از اصلاح مختصر ارائه می گردد. بسم الله الرحمن الرحیم. الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی […]

فقه امام خميني پس از انقلاب اسلامي؛ محمد سروش محلاتی

مراحل فقه امام خميني مسأله‌اي كه بناست به مناسبت سالگرد ارتحال حضرت امام درباره آن سخن گفته شود، “فقه امام پس از پيروزي انقلاب اسلامي” است. پيش از اين در همايشي كه در باب تحريرالوسيله برگزار شد، بحثي را در باره فقه امام در تحرير ارائه كرده بودم و آنجا گفته شد كه فقه حضرت […]

دولت و ابزارهای الزام به شریعت(10) دولت تجزیه طلب!

محمد سروش محلاتی سلسله مقالات دولت و ابزارهای الزام به شریعت که از مهرماه سال گذشته، هر از چندگاه، انتشار می یافت، اینک به پایان می رسد. در این مقالات، با تأیید این مبنا که دولت اسلامی در برابر شریعت متعهد است و باید برای اجرای آن تلاش کند، در صدد واکاوی این نکته بود […]

شهید مطهری و نظریه دیکتاتوری صالح؛ محمد سروش محلاتی

(مصاحبه با سایت جماران 11/2/93) *:موضوع گفتگوی امروز ما تلقی و تفسیر استاد مطهری از رابطه «جمهوریت و اسلامیت»، و همین طور نسبت این تفسیر با دیدگاه امام خمینی است، بنظر شما بررسی این موضوع، چه ارزش و اهمیتی دارد؟ ج: تحلیل دیدگاه استاد مطهری در این باره، هم به لحاظ نظری هم به لحاظ […]

دولت و ابزار های الزام به شریعت (9) منطق توقیف یا توقیف منطق؟

محمد سروش محلاتی طرح مسأله دولت ها به دلیل آن که از قدرت برخوردارند، لذا «می‌توانند» با شیوه های مختلف، با آن چه که نمی‌پسندند برخورد نموده، آن را «محدود» نموده و یا به طور کلی «معدوم» کنند. البته دانش های مختلفی مانند حقوق وجود دارد که اصول حاکم بر این توانستن را ارائه نموده […]

دولت و ابزار های الزام به شریعت (8) اصل بر اختیار است یا اجبار؟

محمد سروش محلاتی دنیای مدرن، دنیای صنعت و تکنولوژی است و با این ویژگی، «ابزارهای فراوانی» در دسترس بشر قرار گرفته و توانائی های فوق العاده‌ای پیدا کرده است. البته این ابزارها، کاربردهای یکسانی ندارند و قابلیت بهره‌گیری دوگانه در جهت اهداف خیر و در جهت اهداف شرّ دارند، و به همین است که انسان […]

انقلاب و توسعه فقه سیاسی؛ محمد سروش محلاتی

متن کامل مصاحبه با شفقنا به مناسبت دهه فجر1392 1) پس از انقلاب حکومت براساس مبانی اسلام تشکیل شده و به نظر می رسد رجوع به مباحث فقهی بیش از گذشته باشد، چرا که حکومت اسلامی است و نیاز به فقه بیشتر. آیا بعد از انقلاب در این زمینه گشایشی ایجاد شده و فقه توانسته […]