» حقوق عمومی

نسبت دین و دیکتاتوری(6) محمد سروش محلاتی

تغییر پذیری در نظام اسلامی  طرح مسأله درباره رابطه دین و دیکتاتوری، یک سوال مهم این است که وقتی دین در نظام سیاسی دخالت می‌کند و پایه و اساس حکومت قرار می‌گیرد، چه تأثیری بر «تغییر پذیری» نظام می‌آورد؟ آیا با ورود دین، باز هم شهروندان مجازند که با خواست خود، در خُرد و کلان […]

حوزه و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،(2)؛ مهدی پورحسین

اشاره در قسمت اول این مجموعه بیان شد که با به وجود آمدن زمینه جمهوری اسلامی در سال 1357؛ همه گروه­ها و شخصیت­ها، سعی کردند، با طرح دیدگاه­های خود سهمی را در تدوین قانون اساسی ادا نمایند، در این میان حوزه و روحانیت کنار ننشسته و سعی کرد حداکثر توان خود را برای انطباق قانون […]

نقش شهید بهشتی در تدوین «حقوق ملت» در قانون اساسی

سید جواد ورعی نقش بی‌بدیل شهید آیت الله بهشتی در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی بر کسی پوشیده نیست. جمع آوری، تحلیل و بررسی دیدگاه‌های ایشان در تدوین قانون اساسی نیازمند فرصت و مجال واسعی است. آنچه در این نوشتار کوتاه به مناسبت سالگرد شهادت آن شهید والامقام مطرح می شود، دیدگاه‌های ایشان در فصل […]

حق الناس (5)؛ «حق تعیین سرنوشت» مهم‌ترین «حق الناس»

سید جواد ورعی خدای متعال برای انسان در عرصه های مختلف زندگی حقوق متنوعی به رسمیت شناخته، حق حیات، حق کمال، حق تعیین سرنوشت، حق آزادی اندیشه، آزادی بیان، حق تحصیل، حق اشتغال و … در میان حقوق اجتماعی و سیاسی مردم، «حق تعیین سرنوشت» از اساسی ترین آن هاست. هر فرد و هر ملتی […]

حق الناس (4)؛«حق الله» مبنای «حق الناس» در عرصه حاکمیت

سید جواد ورعی «حق الله» چه نسبتی با «حق الناس» دارد؟ آیا پذیرش یکی به معنای نفی دیگری است یا با یکدیگر ملازم و همراهند؟ علت طرح این سئوال آن است که در برخی از فلسفه ها پذیرش «حق حاکمیت خداوند»، با نفی «حق حاکمیت انسان» ملازم و همراه دانسته شده است. استاد شهید مطهری […]

حق الناس (3)؛ اهمیت «حق الناس» بر «حق الله»؛ سید جواد ورعی

در کتاب الحج بحثی است که آیا کسی که حج بر او واجب شده، ولی به دیگری بدهکار است و طلبکار در آستانه سفر او به حج، طلبش را مطالبه می کند، چه وظیفه ای دارد؟ آیا باید سفرش را تا پرداخت بدهی اش به تأخیر اندازد، چون حق الناس بر حق الله تقدم دارد؟ […]

حق الناس (2)؛ فقه و تفاوت «حق الناس» با «حق الله»

سیدجواد ورعی در منابع دینی در برابر «حق الله» اصطلاح «حق الناس» قرار دارد که به معنای حقوق مردم است، اعم از حقوق انسان که امروزه از آن به «حقوق بشر» یاد می شود، یا حقوق عمومی مردم در جامعه و در برابر حکومت که از آن به «حقوق شهروندی» تعبیر می شود، یا حقوقی […]

حق الناس (1)؛ سید جواد ورعی

درآمدی بر بحث در روز 24 خرداد 1392، و در روز رأی گیری انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری، رهبر انقلاب جمله ای بر زبان راندند که به دلیل اهمیت و میزان تأثیرگذاری آن در روند برگزاری سالم انتخابات و نتایج آن مورد توجه قرار گرفت و بارها از سوی رجال و شخصیت های سیاسی و […]

گزارش نشست علمی – سیدجواد ورعی

پیرو هماهنگی های انجام شده توسط امور پژوهشی کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران، در مورخ13/9/92 در محل دفتر کمیسیون در قم نشست علمی با عنوان یاد شده برگزار شد. در این نشست علمی جمعی از فضلای حوزوی و دانشگاهی به پرسش های از قبل ارائه شده این جلسه پاسخ گفتند. در ابتدای این نشست، دکتر […]

امام خمینی و نظارت مردم بر حکومت- مهدی پورحسین

یکی از اساسی‌ترین پایه‌های استواری هر نظام سیاسی، به خصوص حکومت اسلامی، نظارت دائمی آحاد مردم بر اعمال و رفتار حکومت است. نظارت به معنای مراقبت، تحت نظر و دیده بانی داشتن بر کار است که موجب حصول اطمینان نسبت به مطابقت نتایج کارها با هدف‌های مطلوب می‌شود. چنین فرایندی برای اتقان همه کارها لازم […]

بقاء و زوال حکومت‌ها- محمدکاظم تقوی

از آن¬جایی که یک پای وجودی و بودن “انسان” در “جامعه” می¬باشد و او باید “شدنی” را دراجتماع از سر بگذراند تا استعدادهایش بروز يابد وشکوفا شود؛ توجه به “بعد اجتماعی” زندگی انسان از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است.و در این میان شاید مهم¬ترین مسئله زندگی اجتماعی انسان، مسئله “حکومت” و دولت باشد؟ چرا که نقش […]